تبادل لینک هوشمند
 |
درس 6 جایگاه امامت
در درس قبل دانستيم كه پيامبر اكرم(ص) اميرمؤمنان را از جانب خداوند به جانشينی خود منصوب كرد و از مسلمانان خواست كه پس از خود از ايشان پيروی كنند.
در اين درس می خواهيم جايگاه امامت ايشان را بهتر بشناسيم و بدانيم كه آن حضرت چه موقعيتی نزد پيامبر اكرم داشتند؟
وَإِنَّ مِن شِيعَتِهِ لَإِبْرَاهِيمَ
و بى گمان، ابراهيم از پيروان نوح بود. صافات ، ۸۳
ودَخَلَ الْمَدِينَةَ عَلَى حِينِ غَفْلَةٍ مِّنْ أَهْلِهَا فَوَجَدَ فِيهَا رَجُلَيْنِ يَقْتَتِلَانِ هَذَا مِن شِيعَتِهِ وَهَذَا مِنْ عَدُوِّهِ
وموسى وارد شهر شد، در حالى كه مردم از ورودش بىخبر بودند، پس در آنجا به دو مرد برخورد كه با يكديگر نزاع مىكردند، اين يكى از طرفدارانش و آن ديگرى از دشمنانش بود
قَصَص ، ۱۵
إِنَّ الَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ أُوْلَئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ بيّنه ، ۷
بى شك كسانى كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام دادهاند آنانند خود بهترين مخلوقات.
به کمک توضيحات زير، ترجمه را تکميل کنيد.
فَوَجَدَ: پس يافت ، پس ديد يَقۡتَتِلانِ: با يکديگر پيکار می کنند
شيعَتِهی: پيروان او، طرفداران او خَيۡرُالۡبَرِيَّةِ: بهترين مخلوقات
پيام آيات سوره/ آيه
1- کلمۀ شيعه در قرآن کريم به کار رفته و به معنای پيرو است.صافات 83 قصص15
2- حضرت ابراهيم (ع)، شيعۀ حضرت نوح (ع) است، يعنی پيرو او می باشد صافات 83
3- در قرآن کريم، پيروان حضرت موسی نيز «شيعۀ »او ناميده شده اند. قصص15
4- معنای شيعه را توضیح دهید؟
«شيعه »در لغت به معنای پيرو، يار و طرفدار است. در قرآن کريم نيز به همين معنا به کار رفته و حضرت ابراهيم(ع) شيعه و پيرو حضرت نوح (ع)معرفی شده است؛ با اين که قرآن کريم آن بزرگواررا« مُسۡلم» نيز ناميده است .
5- دستور به پيروی از اميرالمؤمنين را توضیح دهید؟
پيامبر اکرم که با ايمان و استقامت بی مانند خود دعوت مردم به اسلام را پيش می برد و به پيروزی حق بر باطل يقين داشت، از همان ابتدای رسالت، به فرمان الهی، تلاش می کرد تا در موقعيت های مختلف، حضرت علی را که در ايمان و عمل بی نظير و معصوم از گناه بود، به مردم معرفی کند و ادامه راه را برای پس از خود مشخص سازد و مانع سرگردانی مردم شود. و از آنجا که حضرت علی توسط پيامبر، با حقيقت اسلام به طور کامل آشنا شده بود، رسول خدا به مردم تأکيد می کرد که پيروی از امام علی و عمل به دستورات او مانع گمراهی و سرگردانی می شود و نجات جامعهٔ بشری را به دنبال دارد)
6- جابربن عبدالله انصاری چه احادیثی را از رسول خدا(ص) در باره حضرت علی (ع) بیان می کند؟
برای مثال،( جابربن عبدالله انصاری، از ياران خوب رسول خدا (ص)می گويد « در
کنار خانهٔ خدا و در حضور رسول خدا(ص) بوديم که حضرت علی (ع)وارد شد. رسول خدا(ص) فرمود: برادرم به سويتان آمد. سپس، رو به سمت کعبه کرد و با دست به آن زد و فرمود: سوگند به خدايی که جانم در دست قدرت اوست، اين مرد و کسانی که از او پيروی کنند، رستگارند و در روز قيامت، اهل نجات اند.
سپس، فرمود: اين مرد اوّلين ايمان آورنده به خدا، وفادارترين شما در پيمان با خدا، راسخ ترين شما در انجام فرمان خدا، صادق ترين شما در داوری بين مردم، بهترين شما در رعايت مساوات بين آن ها و ارجمندترين شما نزد خداست.)
در همين هنگام آيهٔ زير بر پيامبر خدا نازل شد:
اِنَّ الَّذينَ ءامَنو ا آنان که ايمان آوردند
وَ عَمِلُوا الصّاِلحاتِ و کارهای شايسته انجام دادند،
اُولِٰئكَ هُمۡ خَيۡرُ الۡبَريَّة اينان بهترين مخلوقات اند. آیه 7 سوره بینه
7- این آیه در شان چه کسی نازل شده است ؟ علی (ع)
8- رسول خدا (ص)در معرفی شخصیت علی (ع) چه اقداماتی کردند؟
در حقيقت،( پيامبر اکرم (ص)با توجه به شرايط فرهنگى و اجتماعى زمان خود، فعاليت هاى خودسرانه برای به دست گرفتن زمامدارى و قدرت را پيش بينى مى کرد. به همين علت، تمام تلاش خود را به کار مى برد تا شخصيت ممتاز حضرت على(ص) را به مردم بشناساند، تعصبات جاهلى و قبيله اى را از افکار آنان بزدايد و کسانى را که براى رسيدن به قدرت مى خواهند از اين اعتبارات استفاده کنند، به انزوا کشاند.)
9- شرایط فرهنگی و اجتماعی زمان پیامبر (ص) و لزوم شناسایی علی (ع) توسط ایشان به مردم را توضیح دهید؟
(مبارزه رسول خدا(ص) با افکار جاهلی که بجای اطاعت فرمان الهی به سوی فرمان بزرگان قوم متمایل می شدند را توضیح دهید؟ )
لازم است بدانيم که (در آن زمان در ميان قبايل، بزرگى و شرافت تنها مخصوص بزرگان و رؤسا بود و فضايلى چون علم، عدال تخواهى، جوا نمردى، صداقت، پاکى و کرامت نفس وقتى ارزش داشت که رئيس قوم يا فرزندان و بستگان وى دارای آن صفات باشند. رسول خدا(ص) با اين افکار جاهلى به شدت مبارزه می کرد و سعی در شکستن ابهت اين گونه اعتبارهاى توخالى داشت امّا تحولات فرهنگى امری تدريجی است و تغيير فرهنگ جاهلى به فرهنگ و ارزش هاى اسلامى ناگهانی صورت نمى گيرد و برنامه اى مستمر و مداوم نياز دارد. به همين جهت بود که بسيارى از افراد، ميان فرمان پيامبر و فرمان بزرگان قوم تفاوت چندانى قائل نبودند و گاه در لحظات حساس و سرنوشت ساز، به جاى فرمان الهى، به سوى فرمان بزرگان قوم متمايل مى شدند. ) قرآن کريم در آيات متعدد ضمن اشاره به اين ميل جاهلى، به مردم در خصوص آن هشدار مى دهد؛ از جمله در آيهٔ ۵۰ سورهٔ مائده مى فرمايد:
آيا به دنبال حکم جاهليت هستند؟ و چه کسى بهتر از خدا حکم مى کند براى مردمى که يقين دارند؟
10- دلیل شناساندن شخصیت علی (ع) به مردم توسط رسول خدا (ص) را بیان کنید؟
از اين رو( رسول خدا(ص) در هر فرصتى، فضايل متعالى و جايگاه حضرت على (ع)و اهل بيت را برای مردمی که قرن ها با نظام قبيله ای خو گرفته بودند و ثروت زياد و نظاير آن را نشانهٔ شرافت می دانستند بيان مى کرد تا دل هاى آنان را براى پذيرفتن امامت و رهبرى کسانی آماده کند که ميان عرب و غيرعرب تفاوتی قائل نمی شدند و مردم را به تعقل، عدالت و بندگی خداوند فرا می خواندند و در زندگی دنيايی مانند معمولی ترين افراد زندگی می کردند.) از جمله فرموده اند :
11- احادیث زیر را ترجمه کنید؟
۱ عَلىٌّ مَعَ الۡقُرآنِ وَ الۡقُرۡآنُ مَعَ عَلى ( على با قرآن است و قرآن با على است.
۲ عَلىٌّ مَعَ الۡحق وَ الۡحَقُّ مَعَ عَلىٍّ على با حق است و حق با على است.
۳ اَنَا وَ عَلىٌّ اَبَوا هِٰذِه الۡا مَّة من و على، پدران اين امتيم.)
علاوه بر سخنان پيشين، پيامبر اکرم فرموده است:
۱ حَقُّ عَلىٍ عَلیٰ هِٰذِه الۡا مَّة حقّ على بر اين امت
کَحَقِ الۡواِلدِ عَلٰی وَلَدِه ی مانندحق پدر بر فرزندش است.
۲ النَّظَرُ الیٰ وَجۡه عَلىٍ عِبادَة نگاه کردن به روى على عبادت است.
۳ انَّ وَصِيّى وَ وارِثى وصّى من و وارث من
وَ مُنۡجِزُ وَعۡدى و وفاکننده به وعده هاى من،
عَلىُّ بۡنُ اَبى طاِلب على بن ابى طالب است. ٢
12- چرا حضرت علی تربيت يافتۀ پيامبر گرامی اسلام شدند ؟
(حضرت على (ع)کودکى بيش نبود که به خانهٔ پيامبر آمد، از همان زمان، تربيت وى در دامان پيامبر آغاز گرديد و درهاى دانش الهى به رويش گشوده شد. ايشان در اين باره مى فرمايد :
«خداوند بزر گترين فرشتهٔ خود را همراه رسول خدا قرار داد. آن فرشته، شب و روز راه کسب مکارم و زيبايى هاى اخلاق را به ايشان نشان مى داد و من، در نهايت عشق و شيفتگى از آن حضرت تبعيت مى کردم و ايشان را همراهى مى نمودم .»
اين تربيت بدان جهت بود که حضرت على(ع) پس از رسول خدا(ص) راه آن حضرت را ادامه دهد و با تکيه بر دانش الهى خود، مردم را در زمينهٔ احکام و معارف دينى هدايت کند. رسول خدا(ص) نيز در هر فرصتى که پيش مى آمد، اين مقام علمى را به اطلاع مردم مى رساند). در اين جا به يک مورد از سخنان آن حضرت اشاره مى کنيم:
13- پیامبر (ص) در باره مقام علمی علی (ع) چه می فرماید؟
اَنَا مَدينَةُ الۡعلۡمِ من شهر علم هستم
وَ عَلىٌّ بابُها و على درِ آن است.
فَمَنۡ اَرادَ الۡعلۡم هرکس مى خواهد به اين علم برسد
فَلۡيَأۡتها مِنۡ باِبها بايد از درِ آن وارد شود.
14- از حدیث انا مدینه ........... چه نکاتی بدست می آید؟
مطابق با اين حديث، نکات زير به دست مى آيد:
(اوّلاً حضرت على پس از رسول خدا از همه داناتر است؛
ثانياً حضرت على در علم خود معصوم است؛ وگرنه رسول خدا نمى فرمود که همه
بايد به ايشان مراجعه کنند.
ثالثاً بر مردم واجب است که از دانش حضرت على بهره ببرند و مطابق نظر ايشان عمل
کنند؛ زيرا ايشان راه رسيدن به علم پيامبر است و بهره مندى از علم پيامبر هم بر همه واجب است.)
15- حدیث رسول خدا (ص) در باره علی (ع) که«من شهر حکمتم و تو درِ آن شهر هستى....) را توضیح دهید؟
به همين جهت( روزى رسول خدا(ص) به حضرت على(ع) فرمود: «اى على، من شهر حکمتم و تو درِ آن شهر هستى. هيچ گاه نمى توان وارد شهرى شد، مگر از درِ آن. دروغ مى گويد کسى که مى پندارد مرا دوست دارد، در حالى که دشمنی و کينهٔ تو در دل اوست؛ زيرا تو از من هستى و من از تو . … کسى به فلاح مى رسد که پيرو تو باشد و به هلاکت مى رسد کسى که از تو دورى گزيند. مَثَل تو و امامانِ از فرزندان تو، مَثَل کشتى نوح است؛ هرکس بر آن سوار شود نجات يابد و هرکس سرپيچى کند، هلاک شود . مَثَلِ شما مَثَلِ ستارگان آسمان است که چون ستاره اى غايب شود، ستاره اى ديگر طلوع مى کند تا روز قيامت »)
16- مقام و منزلت حضرت علی(ع) نزد خدا و تمجيدهای فراوان رسول اکرم (ص)از ايشان به چه جهتی است؟
(مقام و منزلت حضرت علی(ع) نزد خدا و تمجيدهای فراوان رسول اکرم(ص) از ايشان، بدون سبب و يا به خاطر خويشاوندی با پيامبر نيست، بلکه به خاطر«ایمان» بی نظیر و "عمل" بی مانند ایشان است. صداقت، ايثار، جهاد، يک رنگی، وفا، عبادت، علم و ساير کرامت های اخلاقی ايشان را به چنين مقامی رسانده است.)
17- عدالت خواهی و دفاع از مظلومان از ویژگیهای علی (ع) بر اساس اسلام را توضیح دهید؟
(يکی از ويژگی های ممتاز اميرمؤمنان عدالت خواهی و دفاع از مظلومان بود. آن حضرت «عدالت اجتماعی »را رسالت پيامبران می شمرد و در دفاع از عدالت از پيشتازان بود.
مردمی که با نظام جاهلانه و ظالمانهٔ قبل از اسلام خو گرفته بودند و فقط در دورهٔ کوتاه ده سالهٔ رهبری رسول خدا در مدينه نسيم عدالت را حس کرده بودند، پس از رسول خدا به تدريج در جادهٔ انحراف قدم گذاشتند به گونه ای که وقتی اميرمؤمنان به حکومت رسيد، بازگشت به عدالت و مساوات را سرلوحهٔ کار خود قرار داد. به همين جهت مظلومان و ستمديدگان، در نقاط مختلف جهان اسلام شيفتهٔ ايشان شدند و به رهبری وی دل بستند. )امّا با شهادت اميرالمؤمنين و روی کار آمدن بنی اميه و بنی عباس اميد مظلومان به يأس گراييد. البته امام حسن(ع) و امام حسين(ع) و ساير امامان بزرگوار پرچم مبارزه با ظلم را برافراشته نگه داشتند و تا امام يازدهم، هر کدام پس از ديگری در اين راه به شهادت رسيدند.
18- چرانام شيعيان و پيروان اميرمؤمنان با عدالت اسلامی همراه شد؟
(اين بزرگواران، همواره از«عدل» به عنوان يک اصل اساسی اسلام ياد می کردند و بی توجهی به آن را، بی توجهی به يک اصل اسلام می شمردند. به همين جهت نام شيعيان و پيروان اميرمؤمنان با عدالت اسلامی همراه شد.)
کتاب نهج البلاغه ، مجموعه ای از سخنرانی ها، نامه ها و سخنان کوتاه
اميرمؤمنان است که توسط سيد رضی يکی از دانشمندان قرن چهارم هجری گردآوری
شده است. به اين کتاب مراجعه کنيد و نامۀ آن حضرت به مالک اشتر را که به عهدنامۀ
مالک اشتر مشهور است، مطالعه نماييد و در ميان توصيه هايی که به عدالت دارد،
يک توصيه را يادداشت کنيد.
19- تشيّع و وحدت مسلمانان را توضیح دهید؟
(شناخت جايگاه شيعه در تاريخ اسلام و تبيين علمى و تاريخى حقانيت آن، نبايد ما را از مسأل هاى مهم و حياتى، يعنى حفظ وحدت مسلمانان و تلاش براى سربلندى، عزت، استقلال و حفظ منافع آنان غافل کند. باورهاى مشترک فراوان، مانند اعتقاد به خدا، پيامبر اکرم(ص) ، قرآن و قيامت ، زمينه ساز وحدت بين ما مسلمانان است. به همين دليل، حفظ و تقويت وحدت شيعه و سنى و مبارزه با عوامل و برنامه هاى تفرقه انگيز يکى از اصول راهبردى انقلاب اسلامى است که هوشيارى و بيدارى همگان را مى طلبد.)
20- کدام باورهاى مشترک زمینه ساز وحدت بین مسلمانان است؟
اعتقاد به خدا، پيامبر اکرم(ص) ، قرآن و قيامت و کعبه جهت قبله
21- امام خمينى (ره)، معمار کبير انقلاب اسلامى که همواره و در هر فرصت مسلمانان را به
اتحاد و همبستگى دعوت مى کرد، در يکى از پيام هاى خود به مسلمانان چه پيامی مى دهد:؟
«اى مسلمانان جهان که به حقيقت اسلام ايمان داريد، به پاخيزيد و در زير پرچم توحيد و
در سايهٔ تعليمات اسلام مجتمع شويد و دست خيانت ابرقدرت ها را از ممالک خود و خزائن سرشار آن کوتاه کنيد و مَجۡد اسلام را اعاده کنيد و دست از اختلافات و هواهاى نفسانى برداريد که شما داراى همه چيز هستيد. بر فرهنگ اسلام تکيه زنيد و با غرب و غرب زدگى مبارزه نماييد و روى پاى خودتان بايستيد. »
22- برای حفظ همبستگی و وحدت ميان مسلمانان، بايد به چه نکاتی توجه کنيم ؟
۱ مستکبران جهانی که با اصل اسلام و پيام قرآن کريم دشمنی دارند و به صورت های مختلف به پيامبر بزرگوار ما و کتاب آسمانی ما اهانت می کنند، درصدد نابودی اسلام و ضعيف نگه داشتن همهٔ مسلمانان هستند. راهی که برای اين هدف خود انتخاب کرده اند، تفرقه و جنگ ميان مسلمانان است. ما بايد با هوشياری خود در اين دام نيفتيم.
(جلو گیری از تفرقه و جنگ میان مسلمانان)
۲ از اهانت و توهين به مقدسات ساير مسلمانان خودداری کنيم. آنان که می خواهند مسلمانان را با هم دشمن کنند، با استفاده از همين توهين ها، بذر دشمنی ميان مسلمانان را می کارند و در موقع مناسب، درو می کنند و به هدف خود می رسند.
( خود داری از اهانت و توهین به مقدسات )
۳ خود را از ساير مسلمانان دور ندانيم و برای پيروزی، عزت و سربلندی مسلمانان، در تمام نقاط جهان تلاش کنيم و تا آنجا که می توانيم برای آبادانی و پيشرفت جهان اسلام همکاری کنيم و به اين سخن پيامبر گرامی توجه کامل داشته باشيم که فرمود:
کسی که صبح خود را آغاز کند و در انديشهٔ رسيدگی به ساير مسلمانان نباشد، مسلمان
نيست. ( همکاری با سایر مسلمانان )
۴ از مظلومان مسلمان در تمام نقاط جهان، با روش های درست دفاع کنيم و برای رهايی آنان از ظلم بکوشيم. زيرا رسول خدا در اين باره هم فرمود:
هرکس فرياد دادخواهی مظلومی را که از مسلمانان ياری می طلبد، بشنود، اما به ياری آن مظلوم برنخيزد، مسلمان نيست.
(دفاع از مظلومان مسلمانان)
۵ اعتقادات خود را با دانش و استدلال ، اعتلا و ارتقا ببخشيم تا بتوانيم با ديگر مسلمانان
براساس معرفت و استدلال سخن بگوييم و اعتقادات خود را به نحو صحيح بيان کنيم. دفاع منطقی از اعتقادات نه تنها سبب تفرقه و جدايی نمی شود، بلکه دل ها را به يکديگر نزديک می کند. بنابراين لازم است برنامه ای برای شناخت بيشتر معارف اهل بيت تنظيم کنيم و شرکت در سخنرانی های علمی و مطالعهٔ کتاب های مناسب را در برنامهٔ خود قرار دهيم.
( دفاع از اعتقادات با دانش و منطق)
۶ به عنوان يک پيرو اميرالمؤمنين، به گونه ای زندگی کنيم که سبب بدبينی ديگران به تشيع نشويم. رسول خدا و اهل بيت ايشان را اسوه قرار دهيم و در انجام تکاليف خود، مانند برپاداشتن نماز، رعايت حجاب و عفاف، رعايت حقوق ديگران، ادب معاشرت با مردم، پيروی از قوانين اجتماعی، همبستگی با مسلمانان کوشا باشيم و بدانيم که پيرو رسول خدا و اهل بيت گرامی ايشان بودن، تنها به اسم نيست، بلکه اسم بايد با عمل همراه باشد تا پيرو حقيقی پديد آيد. شيعهٔ با عمل سبب علاقه مندی مردم جهان به پيامبر اکرم و اهل بيت ايشان (صلوات الله عليهم) می شود و شيعهٔ بدون عمل دوری مردم به آن بزرگواران را در پی دارد، و اين خود گناه بزرگی محسوب می گردد.
(بالابردن جایگاه تشیع و دوری از بدبینی نسبت به شیعه)
23- از اين رو امام صادق (ع) در باره زینت بودن شیعیان برای ائمه چه می فرمايد:؟
کونوا لَنا زَيۡنًا زينت خاندان ما باشيد
وَ لا تَکونوا عَلَيۡنا شَيۡنًا و مايهٔ زشتی و عيب ما نباشيد
اندیشه و تحقیق
۱ کدام يک از ويژگی های اميرالمؤمنين در دورهٔ کوتاه خلافت سبب علاقهٔ بيشتر مسلمانان به آن حضرت شد؟ نمونه ای برای آن ذکر کنيد.
۲ چرا رسول خدا(ص) به صورت های گوناگون فضائل حضرت علی (ع)را برای مردم بيان می کرد؟
۳ مقصود از اين سخن پيامبر که « علی با حق است و حق با علی است» چه می باشد؟
۴ چه رابطه ای ميان اين سخن پيامبر که « علی با قرآن و قرآن با علی است» و حديث ثقلين وجود دارد؟
نظرات شما عزیزان:
:: موضوعات مرتبط: دینی سال سوم، ،
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت: